Op 28 april werd in de LJG Amsterdam tijdens de vrijdagavond dienst de droosje uitgesproken door Zippora Abram, vice-voorzitter van Arza Nederland.

Hier de tekst:

Sjabbat sjalom. Van harte mazzeltov allemaal! Israël bestaat 75 jaar en dat is fantastisch. Boven de aankondiging van deze avond staat: Juist nu – of ondanks alles – vieren we samen met ARZA-Nederland onze Joodse staat.

Israël is onlosmakelijk verbonden met de Joodse identiteit. Het is het land waar velen van ons een speciale band mee hebben, misschien familie hebben wonen, vaak zijn geweest. Velen van ons voelen zich er thuis, of voelen een grote betrokkenheid bij het land.

Ik ben een zionist. Dat betekent dat ik Israël beschouw als het land waar ik thuis mag zijn en dat ik sta voor zelfbeschikking van het Joodse volk. Ik vraag vaak aan mensen om lid te worden van Arza en als ik dan uitleg wie we zijn en waar we voor staan zie ik soms ongemak. De een is bang dat we te rechts zijn, want Zionistisch is rechts of intolerant of tegen Palestijnen. De ander is bang dat we te links zijn, want we moeten hier in Nederland niet te kritisch zijn op Israël.

Ook het bestuur van de LJG uitte voorafgaand aan dit moment zorgen: ga je niet een te politiek verhaal houden? Het is wel vrijdagavond!

Maar een organisatie die een visie heeft op de Israëlische maatschappij en zich daarvoor inzet, zoals ARZA nederland, is per definitie politiek. Arza is de progressief religieuze en zionistische vereniging van progressief Joods Nederland. Wij staan voor een democratisch Israël met gelijke rechten en sociale rechtvaardigheid voor al zijn bewoners ongeacht religie en gender. Dat is politiek. En als je onze doelen niet onderschrijft dan kunnen we erover praten. De Talmoed staat vol met discussies en meningsverschillen, dat is de core-business van het Joodse volk. Dus het geeft niks als we het met elkaar oneens zijn, als we er maar een goed gesprek over kunnen hebben!

Ik heb ook de vraag gekregen: kunnen we het 75-jarig bestaan van Israël wel vieren? Met deze regering? Ja dat kunnen we zeker en dat moeten we ook! Het land is niet de regering. In de prachtige serie Het Beloofde Land van Coen Verbraak wordt het mooi gezegd door Hans Knoop, Arnon Grunberg, Salo Muller en Salomon Bouman: nu hebben we een eigen land waar we vrij zijn. Zoiets afschuwelijks als de Shoah kan ons nu niet meer gebeuren.

Deze week was het Jom Hazikaron, de herdenkingsdag voor allen die omgekomen zijn in de strijd om het bestaan van Israël. Al die mensen die hun leven gaven, hun zonen en dochters, vaders en moeders, strijdend voor een wonder: een veilig land, een thuis voor alle Joden.

Wij mogen daar in Nederland op meeliften. Mijn kinderen hoeven niet het leger in, ik kan rustig slapen, terwijl mijn leeftijdsgenoten in Israël slapeloze nachten hebben terwijl hun kinderen in het leger dienen.

Juist omdat Israël zoveel voor ons betekent, hebben we de morele plicht om ons uit te spreken tegen sommige plannen van de  huidige regering. Het is jullie vast al opgevallen: onze rabbijnen hebben een woordje toegevoegd aan het gebed voor de staat Israël met de wens voor hun leiders, rechters en volksvertegenwoordigers. De oorspronkelijke zin luidt: Geef hen inzicht opdat zij de weg van rechtvaardigheid, vrijheid en onkreukbaarheid zullen volgen. In de Hebreeuwse tekst voegen onze rabbijnen nu het woord democratie toe opdat zij de weg van rechtvaardigheid, democratie, vrijheid en onkreukbaarheid zullen volgen. Die toevoeging heeft een goede reden.

De huidige regering wil de macht van het hele juridische systeem, en van het hooggerechtshof in het bijzonder, inperken.  De regering wil volledige controle over de benoeming van rechters,  die  nu nog door een commissie van politici en juristen worden benoemd.  Ook ligt er een wetsvoorstel om het hooggerechtshof de bevoegdheid te ontnemen wetten af te keuren. Met andere woorden: de knesset kan wetten aannemen met één stem meerderheid en kan niet meer worden teruggefloten. Er is namelijk geen eerste kamer in Israël en ook geen grondwet om de wetten te toetsen.

Dat is al snel geen democratie meer, maar een dictatuur.  Dat kan allleen Hashem, die in de parasja van deze week – Kedosjim –  70 wetten lanceert zonder enige controle van rechters of wie dan ook. Maar Netanyahu is Hashem niet, en zijn kabinet dient wel degelijk gecontroleerd te kunnen worden, zoals in alle Westerse democratieen.

De  hervormingen zijn even uitgesteld, maar er zijn al wetten in voorbereiding die ongeveer alle minderheden in Israël bedreigen, zoals vrouwen, lhbtqi personen, asielzoekers, arabische Israëli’s, Palestijnen. En de positie van onze progressief joodse stroming komt,  net als andere niet- orthodoxe richtingen, nog verder onder druk.

Er is al een wetsvoorstelover wat vrouwen mogen dragen bij de kotel, dat er een boete op staat als je brood bij je hebt in een ziekenhuis tijdens pesach en er kunnen vele wetten volgen.  LHBTQI rechten zullen worden geschonden. En dan is er dus geen onafhankelijke rechtspraak meer waar je als burger je recht kunt halen.

Nu bepaalt het rabbinaat al wie mag scheiden, voogdij krijgt over kinderen, wie Joods is, wie in Israël mag wonen en wie waar begraven mag worden. Die macht van het rabbinaat zal alleen maar toenemen. Dat betekent dat een groot deel van ons, zoals wij hier zitten, niet meer als Joods zal worden beschouwd en geen aanspraak meer  kan maken op de wet op de terugkeer.

Dat betekent dat ons liberale Jodendom ernstig onder druk staat. Onze liberale gijoer niet wordt erkend en ook niet meer voldoende zal zijn om je te mogen vestigen in Israël.

En dan zal Israël ook niet langer de enige democratie is in het Midden-Oosten zijn.

En is Israël dan nog ons veilige thuis? En voor wie?

Deze regering heeft zeker ook iets positiefs teweeg gebracht: De demonstraties, die nog steeds wekelijks worden gehouden op vele plaatsen in Israël, leren ons dat demonstreren, je stem laten horen zin heeft. Laten we er ook bij stilstaan dat deze massa-demonstraties nog steeds geweldloos verlopen, ook iets om trots op te zijn, aan welke kant je ook staat.

Deze demonstraties, met massale steun door alle lagen van de bevolking heen, hebben ertoe geleid dat Netanyahu de plannen heeft uitgesteld. En dat is op zichzelf al een grote overwinning.

Als dat kan, dan kan afstel ook! Om met Theodor Herzl te spreken: Im tirzu een zo agada. Als we het willen, is het geen droom.

Vanuit Nederland kunnen we de strijd voor democratische waarden en gelijke rechten voor alle burgers steunen. We kunnen hier demonstreren, we kunnen onze stem laten horen in onze eigen omgeving, in gesprekken met vrienden, op het werk, op school, op de universiteit en in onze Joodse gemeenten. Steeds blijven uitleggen waar we staan, wat zionisme betekent voor ons.

U kunt ook lid worden van Arza. Een gebaar dat misschien klein lijkt, maar dat zeer betekenisvol is! Arza heeft een zetel in het World Zionist Congres waar  orthodoxe en ultra-rechtse organisaties en partijen een kleine meerderheid hebben. Hoe meer leden Arza heeft, hoe beter wij de belangen van progressief Jodendom in Israël en daarbuiten kunnen behartigen. Dat bleek vorige week tijdens het wzo congres waar de ultra rechtse partijen probeerden hun zin door te drukken door de hun onwelgevalllige stemming te saboteren, maar waar ARZENU en onze medestanders dit voorlopig hebben tegen gehouden.

Het land Israël is niet de regering van Israël. We kunnen net zoveel van Israël houden als altijd, zonder dat we daarmee de regering steunen. En dus kunnen we net zo uitbundig als altijd vieren dat we al 75 jaar een eigen land hebben. Een plek waar we altijd heen kunnen, zelfs als we daar nu geen behjoefte aan hebben. En zo verschillend als we allemaal over Israël kunnen denken, een ding is zeker: het bestaan van Israël betekent voor alle Joden ter wereld een thuishaven.Dus ja we mogen vieren dat Israël 75 jaar bestaat. Het land is van ons allemaal – en dat moet zo blijven –  en we mogen er blij mee zijn en er ook nog steeds trots op zijn. En laten we hopen dat de democratisch gekozen regering binnenkort op democratische wijze het veld moeten ruimen voor een regering die ons soort jodendom wel ruimte geeft. Steun Israël, steun ons zodat wij Israël kunnen steunen om een licht voor de volkeren te zijn.

Ik wens u allen een goede en mooie sjabbat!